Co to jest cykl koniunkturalny?

W rozwiniętych gospodarkach obserwujemy nierównomierne, powtarzające się wahania realnych wartości PKB, przy czym przeciętny cykl trwa od pięciu do ośmiu lat. W praktyce ciężko wyznaczyć minimum i maksimum cyklu. Amplituda wahań cyklu mierzona w stosunku do linii trendu PKB jest niewielka. Wahania wokół trendu są nieistotne w porównaniu z kształtowaniem się trendu. Wydatki prywatne (konsumpcja, inwestycje, import) są procykliczne, konsumpcja rządowa jest acykliczna. Inflacja jest zdecydowanie procykliczna.

Zachowanie niektórych zmiennych w cyklu wciąż nie jest jasne. Przykład: realne stopy procentowe. Niektóre zmienne wyprzedzają PKB w cyklu (zapasy, wykorzystanie możliwości produkcyjnych, ceny akcji, realna podaż pieniądza), inne są względem PKB opóźnione (inflacja, bezrobocie), a jeszcze inne zachowują się identycznie (stopy procentowe). Pierwsza grupa to tzw. Wskaźniki wyprzedzające. Druga grupa to wskaźniki opóźnione.

Najważniejsze określenia

• Spowolnienie gospodarcze - faza cyklu w, której stopa wzrostu PKB spada poniżej długookresowego trendu
• Recesja (formalnie) - 2 kolejne kwartały bezwzględnego spadku PKB.
• Faza spowolnienia - nie musi oznaczać recesji
• Ekspansja - faza cyklu w, której stopa wzrostu PKB przewyższa długookresowy trend
• Zmienna procykliczna - zmienna wykazująca dodatnią korelację z PKB
• Zmienna antycykliczna - zmienna wykazująca ujemną korelację z PKB
• Zmienna acykliczna - zmienna wykazująca brak korelacji z PKB

Racjonalna firma przewiduje przyszłość i odpowiednio wcześniej ogranicza produkcję i inwestycje. Nominalne sztywności sprawiają, że najpierw następują dostosowania realne, potem nominalne. Inwestycje (a zwłaszcza inwestycje w zapasy) są bardziej zmienne, a konsumpcja mniej zmienna niż PKB.

Eksport i import podlegają znaczącym wahaniom, podczas, gdy wydatki rządowe są względnie acykliczne. Konsumpcja jest wygładzana zgodnie z hipotezą cyklu życia. Wydatki rządowe zawierają „automatyczne stabilizatory” . Wniosek: pomimo nieregularności w pojawianiu się, cykle koniunkturalne mają wiele cech wspólnych.

Teorie cyklu koniunkturalnego: deterministyczna i stochastyczna:

Deterministyczna teoria cyklu koniunkturalnego

Deterministyczny - z góry określony, pozbawiony zakłóceń losowych. Podstawą teorii jest spostrzeżenie, że nawet bardzo prosty model gospodarki może generować cykliczne wahania PKB. Sama teoria deterministyczna nie tłumaczy cyklu.

Stochastyczna teoria cyklu koniunkturalnego

Stochastyczny - podlegający losowym zakłóceniom. Podstawą teorii jest spostrzeżenie, że losowe, nieskorelowane szoki (biały szum), mogą prowadzić do wahań przypominających cykle koniunkturalne. Przykład losowych, nieskorelowanych szoków: wzrost cen ropy, kryzys rosyjski, susza w kraju rolniczym, rewolucyjny wynalazek (komputer). Oznacza to, że, jeśli wytłumaczymy autoregresyjne zachowanie PKB, losowe szoki można będzie uznać za przyczynę cykli koniunkturalnych.

Lepkie ceny, co to jest?

Gdyby ceny natychmiast dostosowywały się do szoków popytowych i podażowych, ich skutkiem byłaby wyłącznie zmiana stopy inflacji, lub jednorazowy wzrost gospodarczy. Tłumaczy to powstawanie cykli bez odwoływania się do lepkości cen. Pierwotną przyczyną są szoki produktywności np. Genialne wynalazki, wyjątkowo udane zbiory itp. Lecz losowe szoki powodują wyłącznie jednorazową zmianę PKB.